Ölmeden önce yapılacaklar listesinde, herhalde herkesin Kuzey Işıkları’nı izlemek vardır. Benimde herkes gibi listemde olan bu güzel olay, bir arkadaşımın geçen sene bu hayalini gerçekleştirmesiyle biraz daha öne çekilmiş oldu. Bu yazımda sizlere Kuzey Işıkları’nı en uyguna ve en iyi izleyebileceğiniz noktalardan biri olan, Abisko üstünden anlatmaya çalışacağım. Bizimde iki gece üst üste şahit olduğumuz Kuzey Işıkları tecrübelerimi sizlerle paylaşacağım.
Aşağıda ara ara paylaşacağım videolarda, İsveç ve Norveç’te neler yaşadığımıza dair daha detaylı bilgiler alabilirsiniz.
Kuzey Işıkları Nedir?
Yeryüzünün manyetik alanı ile Güneş’ten gelen yüklü parçacıkların etkileşime girmesi sonucu ortaya çıkan doğal ışıldamalardır. Kuzey enlemlerinde görülen bu ışıklara Aurora Borealis yani Kuzey Işıkları denilmektedir.
Kuzey Işıkları Ne Zaman Görülür?
Kuzey Işıkları yoğun olarak ekinoks dönemlerinde (Eylül-Mart) olmakla beraber, Eylül’den Nisan ayının ortalarına kadar farklı yoğunluklarda görülebilmektedir. Solar aktivitenin en yoğun zamanlar Eylül ve Mart aylarıdır.
Kuzey Işıkları Nerelerde Görülür?
Kuzey Işıkları’nı görebileceğiniz birçok lokasyon bulunmaktadır. Ülke ve şehir olarak sıraladığımızda şu yerlerde Kuzey Işıkları’nı izleyebilirsiniz.
| İsveç | Abisko, Björkliden, Jukkasjärvi, Kiruna, Luleå, Tornedalen |
| Finlandiya | Inari, Ivalo, Kakslauttanen, Luosto, Nellim, Nuorgam, Rovaniemi, Saariselkä, Utsjoki |
| Norveç | Alta, Andøya, Bødø, Finnmark, Hammerfest, Harstad, Karasjok, Kirkenes, Kjollefjord, Lakselv, Lofoten Islands, Narvik, Nordkapp, Skibotn, Svalbard, Tana Bru, Tromsø, Vardø |
| İzlanda | Akureyri, Grimsey, Hvalfjörður, Ísafjörður, Þingvellir National Park, Reykjavik, Snæfellsnes, Vatnajokull |
| Grönland | Ammassalik, Isortoq, Kangerlussuaq, Kulusuk, Kuummiut, Sermiligaaq, Tasiilaq, Tiniteqilaaq |
| Rusya | Murmansk, Salekhard, Severodvinsk |
| Alaska | Anchorage, Barrow, Bettles, Denali, Fairbanks, Fort Yukon, Prudhoe Bay |
| Kanada | Calgary, Dawson City, Fort McMurray, Fort Nelson, Gillam, Lake Athapapuskow Manitoba, Pangnirtung, Whitehorse, Yellowknife, Yukon |
Bu bölgeler solar aktivitenin etkileşime girdiği yerlerde bulunduğu için gözlem yapılabilmektedir. Biz Kuzey Işıkları’nı ilk olarak Norveç’in Harstad bölgesinde ertesi günde İsveç’in Abisko bölgesinde izleme şansı yakaladık.
Kuzey Işıkları Nasıl İzlenir?
Kuzey Işıkları’nı izlemek birçok değişkene bağlı değişiklik gösterdiğinden kısa zamanlı yapılan planlarda ışıkları göremeden dönebilirsiniz. Önceden yapılan planlarda işin içine çünkü şans faktörü de girmiş oluyor.
Kuzey Işıkları’nı görme şansınızı etkileyen faktörleri şöyle sıralayabiliriz.
Solar Aktivitenin Yoğunluğu
Bakıldığı zaman aslında en önemli madde bu olarak gözükmektedir. Işığın olup olmadığı ve ne kadar yoğun olduğu, sizin görüp görmemenizi doğrudan etkiliyor. Kp değeri ışık miktarı ve yoğunluğunu gösteren en önemli değer. Bulunduğunuz yere göre Kp değerinin minimum olduğu durumda ışıkları görebileceğiniz harita aşağıda bulunuyor.
Kp değeri 0-9 arasında değişmektedir. Işık Kuzeyden aşağıya doğru belli bir yoğunlukta inmektedir. Biz Harstad’da ışıkları gördüğümüzde Kp değeri 2,67 civarındaydı. Bulunduğumuz bölgede bu değerin en az 2 olması gerekiyordu ki ışıkları görebilelim. Kp değeri ne kadar yüksek olursa ışıkları gözle görme ihtimaliniz o kadar artmaktadır. Düşük Kp değerlerinde gözle göremediğiniz ışıklar fotoğraf makinesinde uzun pozlamada görülebilir. Yüksek Kp değerinde ışıklar farklı renklerde ve gözle, hatta telefonla çok rahat görülebilir.
Karanlık
Eğer Solar Aktivite Kp değeri çok yüksekse Kuzey Işıkları’nı, şehir ışıklarında bile görebilirsiniz. Fakat çevredeki ışık kirliliği sizin ışıkları net olarak görmenizi etkilemektedir. Nasıl ki karanlıkta yıldızlar çok daha rahat görülebiliyor, ışıkları da böyle düşünebilirsiniz. Bu yüzden Kp değeri yeterli duruma geldiğinde ışıkları izlemek için karanlık bir yere gitmenizde fayda var.
Gökyüzünün Açık Olması
Şöyle ki Kp değeri yüksek ve karanlık bir bölgedesiniz her şey olması gerektiği gibi fakat gökyüzü yeterince açık değilse ışıkları görme ihtimaliniz yine çok çok düşük oluyor. Biz Abisko’da ilk gecemizde bunu yaşadık. Kp değeri görmemiz için uygundu fakat gökyüzü tamamen bulutla kaplı olduğu için Kuzey Işıkları’nı göremedik.
Bunun tam tersini de ertesi gün Lofoten Adaları’nda yaşadık. Reine kasabasına akşam ulaştığımızda gökyüzü tamamen açıktı ve karanlık bir bölgedeydik. Gökyüzünde yıldızları çok güzel ve net görebiliyorduk. Fakat o gece Kp değeri 1.67 dolaylarında olduğundan Kuzey Işıkları’nı göremedik.
O yüzden bu parametreleri oldukça iyi okuyup ona göre değerlendirmek gerekiyor.
Kuzey Işıkları, aktivitesine en kuzeyden başlayıp güneye doğru devam etmektedir. Bu yüzden kuzeye bakan bir yerden ışıkları izlemeniz şansınızı daha da artıracaktır.
Kuzey Işıkları saate göre değişken yoğunlukta gözlemlenebildiğinden gece 9’da göremediğiniz ışığı farklı saatlerde görebilirsiniz. Tabii burada gökyüzünün açık olup olmama durumu da oldukça önemli bir parametre. Işık yoğunluğuyla beraber, gökyüzünde de bulutlar sürekli olarak yer değişmektedir.
Kuzey Işıkları’nı Takip Edebileceğiniz Mobil Uygulamalar
Bizim en çok faydalandığımız uygulama Aurora uygulaması oldu. Bunun yanında Norveç’te faydalandığımız bir diğer uygulama ise Norway Lights uygulamasıydı. Aurora tüm bölgeleri gösterirken Norway Lights uygulaması sadece Norveç’teki yerleri göstermektedir.
Aurora uygulamasında konumunuza göre veya kendi belirttiğiniz bir noktaya göre günlük bildirimler alıyorsunuz. Bu uygulamadan o gün Kp değeri hangi aralıklarda olacak, Kuzey Işıkları’nı görme ihtimaliniz ne, gökyüzünün açıklık oranı, solar aktivite yoğunluğu ve hızı gibi ihtiyacınız olan tüm bilgileri size sağlamaktadır.
Norway Lights ise sadece en popüler yerlere ait ihtimalleri görebileceğiniz bir uygulama. Fakat bu uygulama daha kullanıcı dostu, neden diyecek olursanız sizin ihtimalleri okuyup, yorumda bulunmanız yerine size, Wait, Try ve Go gibisinden direktiflerde bulunup direkt olarak sonucu söylüyor. Saat bazlı söylenen bu direktifler şu anlama geliyor.
Wait : Işık yoğunluğu az veya hava kapalı.
Try : Işık yoğunluğu görmen için yeterli veya hava kısmen açık.
Go : Işık yoğunluğu yeterli ve hava açık.
Bu uygulamalar saat bazlı tahminler verdiğinden kendi şansınızı biraz kendinizde kovalamalısınız. Sadece uygulama direktiflerine bağlı kalıp şansınızı uygulamalara bırakmayın çünkü bazen onlarda yanılabiliyor. Hava oldukça değişken ve uygulamalar bunları aynen bize olduğu gibi yansıtamayabilir. O yüzden hem uygulamalardan takip edin hem de parametreleri iyi okumaya çalışıp ışık kovalayın derim.
Şimdi gelelim Kuzey Işıkları planlamamıza, bu kadar değişken parametrenin olduğu bu mucizevi ana şahitlik etmek yaptığımız şeyler.
Yazının başında bir arkadaşımın bir sene önce gördüğünü ve ona göre planlama yaptığımı söylemiştim. Yani hazırlık sürecim bir 5-6 ay sürdü diyebilirim. En iyi ne zaman izlenir, nereden izlenir bunları ben de tabii ki araştırdım. Ve yabancı bloglarda da gördüğüm en fazla önerilen yer Abisko’ydu. Bu bölge kutup dairesinde ve az bulut yoğunluğunda bulunduğundan Kuzey Işıkları’nı gözlemleyebileceğiniz en iyi ihtimali olan yerlerin başında geliyor.
Kuzey Işıkları Gezi Planlaması
Bu fikrimi yakın arkadaş grubumla paylaştığımda doğada birlikte vakit geçirdiğim birkaç arkadaşımda bu hayalime ortak olmak istediklerini belirtti. Planımı onlara da anlatınca hazırlık sürecine başlamış olduk.
Kuzey Işıkları Ulaşım
Uçak
İlk olarak ulaşım konusunu çözmemiz gerektiğinden hemen gitmek istediğimiz tarihe uygun uçak biletimizi aldık. 23 Kasım – 1 Aralık 2019 tarihleri için Eylül ayında biletlerimizi satın aldık. İstanbul’dan Stockholm’e uçakla gidip buradan Kuzey Işıkları’nı izlemek istediğimiz Abisko bölgesine geçecektik. Eylül ayında Pegasus’tan aldığımız 20 kg ekstra bagajlı uçak biletimiz için gidiş – dönüş 806 TL ödeme yaptık. Eğer tarihiniz belliyse çok daha erken tarihlerde veya kampanyayla biletinizi daha ucuza almanız mümkün.
Tren
Stockholm’den Abisko’ya birkaç farklı ulaşım alternatifi mevcut. Bunlardan bir tanesi Stockholm’den Kiruna’ya uçup buradan tekrar trenle Abisko’ya geçmek. Bir diğeri ise Stockholm’den direkt trenle Abisko’ya geçmek.
Biz ikinci seçenek olan Stockholm’den Abisko’ya trenle geçmeye karar verdik. İsveç pahalı bir ülke olduğundan yemeğimizin tamamını buradan götürecektik. Ekstra 20 kg bagajımız olduğu için, Kiruna uçağı içinde tekrar ekstra bagaj ve bir gece Stockholm’de konaklayıp ekstra konaklama ücreti ödememiz gerekecekti. Trenle gece yolculuğu yaparak bu iki ücretten de sıyrılmış ve aynı zamanda da keyifli bir tren yolculuğu yapmış olduk. Tren yolculuğu yaklaşık olarak 17 saat sürmekte, eğer bu size uzun geliyorsa ilk seçeneği uygulayabilirsiniz.
18:11’de Stockholm Central Station‘dan bindiğimiz trenden ertesi gün 11:14’te Abisko Turiststaion durağında indik. Bu biletin ücreti normal koltuk için 475 SEK (İsveç Kronu) / 288 TL idi. Eğer öğrenci ve genç iseniz %15’lik bir indirimden faydalanabilirsiniz. İsveç seyahatinde ISIC avantajlarından bu trende de faydalandım. Uluslararası öğrenci kartı çıkartıp sizde tasarruf etmek isterseniz buraya tıklayıp yazımı okuyabilirsiniz. Onun dışında biletinizi Omio sitesinden almanız durumunda 10 Euro’luk bir indirim söz konusu. İndirimden faydalanmak için buraya tıklayın.
Eğer tren biletlerini daha erken dönemlerde alırsanız daha uyguna alabilirsiniz. Dönüş biletimizi Abisko’dan Narvik’e (Norveç) gitmek istediğimizden dolayı Narvik’ten olacak şekilde aldık. Giderken normal koltuklardan aldığımız biletimizi dönüşte 3 kişilik yataklı odalardan olacak şekilde aldık. Yataklı odalar tahmin edebileceğiniz üzere daha pahalı olmakta. Fakat biz gezi boyunca kamp yapıp çadırda konaklayacağımızdan dolayı dönerken biraz rahat etmek istediğimizden bu şekilde bir tercihte bulunduk. 3 kişilik oda da tek kişi öğrenci fiyatı 847 SEK / 515 TL – Normal kişi fiyatı 995 SEK.
Tren biletimizde bu şekilde gidiş dönüş 815 TL civarına gelmekte. Burada her şeyi şeffaf şekilde yazıp gezi bütçesi hakkında kafanızda net bir fikrin oluşmasını istiyorum.
Bunun dışında Abisko turiststation’dan Narvik’e 1 saat 40 dakikalık yolculuğumuz içinde 65 SEK Öğrenci / 75 SEK Normal şeklinde ödeme yaptık.
Araç Kiralama
Norveç’te gezmek istediğimiz yerler için Narvik’ten 3 günlük bir araç kiralaması gerçekleştirdik. 3 günlük araç kirası için yaklaşık olarak 1800 araç kirasına 800 civarı da benzine ödeme yaptık. 3 günde yaklaşık 1000 km civarı yol yaparak bir çok görmek istediğimiz yeri görüp tekrar Narvik’ten trenle Abisko’ya döndük. Araç kiralamak için Rentalcars sitesini kullanabilirsiniz. Biz geziyi 4 kişi gerçekleştirdiğimizden araç kirası ve benzin ücretleri de tabii dörde bölünerek daha makul fiyatlara indirgenmiş oldu.
Araç kiralama konusunda kiraladığımız yerin sahibi kurallara uymamız gerektiği konusunda bizi şiddetle uyardı ve cezaların çok yüksek olduğunu söyledi. Kiraladığımız araç Nissan Qashqai idi. Yine burada bazı yol ve köprülerden geçerken ek ücretler ödüyorsunuz. Bu fiyat otomatik olarak firmaya iletiliyor ve aracı teslim ettikten sonra hesabınızdan düşülüyor.
Ulaşım problemini bu şekilde çözdükten sonra sıra vize çıkarmaya geldi.
İsveç Schengen Vizesi
Bu seyahat için Schengen vizem bulunmuyordu ve vizeye de İsveç üstünden başvuracaktım. Belgelerimi hazırlarken planımı oldukça sade göstermeye çalıştım. Gidiş dönüş uçak biletim Stockholm üstünden olduğundan, konaklamamı da Stockholm’de 8 gecelik sahte bir konaklama olarak gerçekleştirdim. Bu şekilde İsveç’ten 1 senelik bir Schengen vizesi almış oldum. Schengen vizesi nasıl alınır yazımı okumak için burayı tıklayın. Diğer arkadaşlarım ilk Schengen vizelerini aldıkları için uzun süreli olmasa da vizelerini alabildiler. Sadece bir arkadaşımız Hollanda üstünden başvuru yaparak 1 senelik vize aldı.
Kuzey Işıkları Konaklama
Önceden de bahsettiğim gibi biz konaklama olayını çadırda kalabilecek şekilde ayarladık ve bu şekilde kaldık. 8 gece konaklamamız şu şekilde gerçekleşti.
2 gece, gece treninde
2 gece tren istasyonunda (Abisko turiststation)
3 gece çadırda (Norveç)
1 gece Stockholm’de Hostelde
Tren istasyonunda kalmak planımızda değildi aslında Abisko’da ilk gece ışıkları göremeyip ertesi günde şansımızın düşük olduğunu görünce plan değişikliğiyle Norveç’e ertesi gün geçme kararı aldık ve gece 2’ye kadar ışıkları bekledikten sonra çadır kurup, kaldırmakla tekrar vakit harcamamak için burada kalma kararı verdik. Bizim gittiğimiz dönemde istasyonda kimse bulunmuyordu. Yolcu treni günde sadece 1 veya 2 defa gelmekte ve herhangi bir görevli bulunmamaktaydı. Biz de etrafı dağıtmadan tulumlarımızı açıp içeride bulunan kaloriferin yanında sıcacık uyuduk 🙂
1 gece Stockholm’de hostelde olmak üzere toplamda 8 gece konaklama yapmış olduk. Stockholm’de kaldığımız İnterhostel için geceliği 13 $’lık bir ödeme yaptım. Eğer kalabalık bir grupsanız Airbnb ile çok daha uyguna kalabilirsiniz. İndirim koduyla ilk konaklamanızda fiyat daha uyguna gelmekte. İndirim kodu için tıklayın.
Abisko’da kalabileceğiniz hostel ve otelleri görmek için tıklayın.
Yemek
Yemek planımızın tamamını Türkiye’den getirecek şekilde yaptık. Sadece son günümüzde Stockholm’de merkezden yeriz diye o günü es geçtik. Kahvaltılık, gün içi atıştırmalık ve akşam yemeği olmak üzere 8 günlük bir plan yaptık.
Kahvaltı; peynir, vakumlanmış zeytin, helva, bal, tahin-pekmez
Ara öğün atıştırmalık; kuru et, hızlı çorba ve kuruyemiş
Akşam yemeği; Kavurma ve bulgur pilavı
İçecek; Doğal kaynak suları, çay, kahve ve oradan aldığımız litrelik meyve suları
Evet neredeyse her gün bunları yedik. (: Yemeğimizin hepsini buradan götürdüğümüz için hem orada bir daha alışverişle uğraşmadık hem de oldukça maliyeti uyguna geldi. 4 kişi gittiğimizden dolayı ortak malzemeleri uygun şekilde paylaştırmakta fayda var (: Burada soracağınız soru bir yerde kalmadan yemeğinizi nasıl yaptınız? Yanımızda ocak götürüp Stockholm şehir merkezinden 2 adet kartuş alarak tüm gezi boyunca yemeklerimizi bu şekilde kendimiz yaptık. Kartuş alabileceğiniz yerler XXL mağazası ve AddNature outdoor mağazası. Kışın soğuk havalarda kartuş performansları düştüğünden biz buna uygun modelde bir Primus (Winter gas) birde MSR kartuşumuzu AddNature mağazasından aldık. İki kartuşa toplamda 27 $’lık bir ücret ödedik.
Kıyafet
Gittiğimiz yerler Kuzey ülkelerinin de en kuzey noktaları olduğu için kıyafet bu gezi boyunca oldukça büyük önem arz ediyor. Hava sıcaklıkları 0 ile -20 derece arasında olduğundan götürdüğümüz kıyafetler şu şekildeydi.
- 2 adet alt üst içlik
- Kar pantolonu, yürüyüş pantolonu
- Kaz tüyü ceket
- Yağmurluk
- Kışlık çorap
- Eldiven
- Bere
- Buff
- Bot
Sizde kendi üşüme durumunuza göre kıyafet tercihinizi yapın. Biz sadece bir gün -20’leri gördük onun dışında hava genel olarak -5 civarındaydı. Fakat rüzgar olduğu zamanlar hissedilen derece arttığından dolayı, olduğundan daha soğuk hissettiğimiz oldu. Yanınızda mutlaka termos götürüp bol bol sıcak şeyler tüketmenizi tavsiye ederim.
Genel olarak sadece ulaşım için para harcadığımızı fark etmişsinizdir. Yemeğinizi buradan götürüp, ufak bir arkadaş grubunuzla seyahat ederek hem masraflarınızı düşürebilirsiniz hem de bu güzel anlara beraber tanıklık edersiniz.
Aklınıza takılan veya merak ettiğiniz şeyleri yorum bölümünden veya instagramdan bana sorabilirsiniz.
Sevgiler.
Cok etrafli bilgi vermissiniz.Muhtesem bir deneyim..Yolunuz daim açık olsun
Çok teşekkürler. Umarım faydalı olur.