Selamlar, doğayı, tarihi, denizi, uzun yürüyüşleri seven herkesin, bir şekilde aklının bir yerlerinde olan Likya yolu yürüyüşüne, ben de pandemi sürecinde karar verip, plan yaptım. Fethiye Ovacık’tan başlayıp Kaş’a kadar yürümeyi planladığımız yürüyüşü Kaş’tan sonra da uzatıp Üçağız’da noktalandırdık. Herkes gibi ben de Likya yolu yürüyüşünde bilmem gerekenleri çeşitli araştırmalarla öğrenmeye çalıştım ve bu yazıyı da edindiğim tecrübelerle, gidecek olanlara faydalı olması amacıyla paylaşıyorum.
Bilinmesi gereken konuları, başlıklar halinde paylaşarak açıklamaya çalışacağım.
Doğaya saygı
Doğa yürüyüşü nedir, ne değildire değinmeyeceğim. Fakat doğa yürüyüşünü gerçekleştirirken herkesin uyması gereken yazılı, yazısız bazı kurallar vardır. Bu yazıyı okuduğunuza göre sizin bir doğasever olduğunuzu düşünüyorum. Doğayı hepimiz seviyoruz, fakat gidin görün ki Likya yolunda, insanların uğrak noktalarında öbek öbek çöpler görebilirsiniz.
Bunu kısa bir cümlede şöyle anlatabiliriz.
“Doğada ayak izin dışında hiçbir şey bırakma”
Likya Yolu Hakkında Bilgi
Likya yolu, Fethiye‘den başlayarak Antalya‘ya kadar uzanan ve tarihte Likya olarak adlandırılan Teke yarımadasındaki patikalardan bir kısmının işaretlenip haritalanması ile oluşturulmuş ve dünyadaki en iyi yürüyüş rotaları arasında gösterilen yürüyüş rotalarından biridir. 1992 yılında çalışmalarına başlanılan Likya yolu 1999 yılında Kate Clow tarafından hizmete açılmıştır.
Likya Yolu Kaç Km?
Likya yolu, Türkiye‘nin işaretlenmiş, ilk uzun mesafeli yürüyüş yoludur. En uzun yürüyüş yolu ünvanını, daha sonra açılan Karia yoluna(800 km) kaptırmıştır. Likya yolu ilk açıldığından beri çeşitli güncellemelerle bugünkü halini almıştır ve hala üzerinde çalışmalar yapılmaktadır. Şu anki haliyle uzunluğu 535 km‘dir.
Likya Yolu Yürüyüşü
Likya yolu yazının başında da bahsettiğim üzere, doğayı, tarihi, denizi, uzun veya kısa yürüyüşleri, kampı seven kişilerin, hayallerine dokunan bir yoldur. Her ne kadar yol 535 km olsa da, bir veya birkaç etabını yürüyen bir çok yürüyüşçüye rastlamak mümkün. Bu yüzden Likya yolunu merak ediyorsanız ve derin çekinceleriniz varsa, çok fazla düşünmeden size daha çok hitap eden bir kısmını planlayarak istediğiniz süre boyunca yürüyebilirsiniz.
Önceden uzun veya kısa yürüyüş tecrübesi olmayan kişiler tarafından da yürünmüştür. Likya yolu, aslında bir çok insana ev sahipliği yaptığı için, şu kişiler yürüyebilir veya şu kişiler yürüyemez demek, yanlış olacaktır. Fakat Likya yolu yürünürken illa ki herkesin dikkat etmesi gereken noktalar vardır.
Likya Yolunda Dikkat Edilmesi Gerekenler
Likya yolu, uzun bir yürüyüş yolu olmasından dolayı hangi etabını yürürseniz yürüyün, dikkat etmeniz gereken bazı şeyler vardır.
Likya yolu gibi çıkacağınız uzun yürüyüş rotalarında, bölge hakkında gitmeden bilgi edinmeniz oldukça önemlidir. Rotayı hangi mevsimde yürümeniz gerektiği, yürüyeceğiniz etapta su veya yemek ihtiyacınızı giderebileceğiniz yerlerin olup olmadığı, konaklamanızı çadırda mı yoksa bir işletme de mi yapıp yapmayacağınızı bilmeniz gerekir. Eğer bir turla gitmiyorsanız bunları sizin yerinize kimse düşünmeyecektir ve bu da iyi bir plan gerektirir.
Likya Yolu Hangi Mevsimde Yürünür?
Likya yolunun yürünmesi gereken mevsim konusunda çeşitli fikirler olsa da, ben en ideal olan zamanları paylaşacağım. Likya yolunun yürünmesi gereken en ideal zaman Mart-Nisan ayları diyebiliriz. Bu aylarda baharın yeni gelmesiyle beraber sıcaklık çok fazla olmadığı gibi, kışın biriken su kaynaklarının kullanılabilir olması da oldukça önem arz etmektedir. Mayıs-Haziran aylarında sıcaklıkların yükselmesiyle beraber yürüyüş biraz daha zorlaşmaktadır. Su kaynaklarının azalmaya başlamasının yanında, sıcakta yürüyeceğiniz, tırmanış içeren yollar daha fazla su tüketmenize ve daha fazla su taşımanız anlamına gelmektedir.
Bunun yanında biz, bahsettiğimden farklı olarak Ekim ayının son haftası yürümeyi tercih ettik. Zaman planlamasından dolayı böyle bir tercih yapmamız gerekti. Fakat yürüyüş için Ekim ayının da sıcak olduğu söylenmekte. Bizim yürüdüğümüz dönemde bile sıcaklıklar yaklaşık olarak 20-25 civarındaydı. Eğer ilkbaharda yürüyemeyecekseniz tercihinizin Ekim-Kasım ayları olmasını öneririm.
Söylediklerimden diğer aylarda Likya yolunun yürünemeyeceği fikri çıkmasını istemem. Elbette kişisel tercihlere göre farklı zamanlarda yürüyenlerde bulunmakta, ben sadece ideal olan zamanları paylaşmak istedim. Diğer zamanlarda havaların daha yağışlı, karlı veya çok sıcak olma olasılığı daha yüksektir.
Likya Yolu Haritası
Soldaki taşta kırmızı beyaz çizgiler 
Çarpı işareti olan yerlere girilmez!
Likya yolunda yürüyen kişilerin bu konuda farklı farklı tecrübe ve önerileri olmaktadır. Kimisi Likya yolunu kitabıyla beraber kimisi pdf çıktılarıyla, kimileri e-kitabıyla kimileri de gps aleti veya cep telefonundaki haritası ile yürüyüşünü gerçekleştiriyor. Biz yürüyüş boyunca herhangi bir kitap taşımadık ve Fethiye Ovacık’tan başlayıp Üçağız’a kadar olan etabı tamamen telefonumuza indirdiğimiz maps.me uygulmasından Likya yolu haritasıyla yürüdük.
Wikiloc üzerinde işaretlenen bu haritayı cep telefonunuzdaki maps.me uygulamasıyla açarak yürüyüşünüzü sorunsuz bir şekilde gerçekleştirebilirsiniz.
Haritanın en büyük avantajları, Likya yolu üstündeki su kaynakları, kamp alanları, konaklama yerleri, bakkal, market gibi şeyleri de görmenizi sağlamasıdır. Yine seçtiğiniz iki nokta arasındaki mesafeyi (km) ve yükselip alçalacağınız irtifayı ve yolu ne kadar sürede kat edeceğinizi de görmenizi sağlıyor. Bu bakımdan yürüyüş planlaması yapmakta oldukça kolaylaşıyor.
Likya yolu işaretlenmiş bir yol olduğu için harita, gps gibi şeylere ihtiyaç az olsa da yanlış bir yola sapmanız durumunda harita ve gps hayat kurtarıcı olabiliyor.
Likya Yolu Yürüyüşü Ne Kadar Sürer?
Bu konuda oldukça göreceli aslında, rotanın tamamını ortalama 25 gün civarında yürümek mümkün. Fakat bu yol üzerinde dinleneceğiniz gün sayısına, yürüyüş temponuza, rota üzerindeki noktalarda harcayacağınız vakte ve diğer şeylere göre uzayıp kısalabilir. Yol uzun olduğundan her gün aynı tempoda yürümeniz pek mümkün değil. Bir kaç gün yürüdükten sonra dinlenmek isteyebilir veya bulunduğunuz koy da denize girmek isteyebilirsiniz. Rota planlaması yaparken bu tür şeyleri de göz önünde bulundurmak gerekir. Tabii vaktiniz bolsa bu soru sizin için çok önemli olmasa gerek 🙂
Likya Yolu Nasıl Yürünür?
Likya yolunun nasıl yürüneceği konusunda da çeşitli farklılıklar bulunmaktadır. Rotanın tamamını yürüyenlerden tutunda, sadece hafta sonu belli bir parkuru yürümek için gelenlere kadar farklı kişiler bulunmakta.
Yola tek çıkanlar, yola tek çıkıp yürüyüşe yolda tanıştığı biriyle devam edenler, arkadaşlarıyla gelenler, grup halinde gelenler, turla gelenler gibi bir çok örnek mevcut.
Bu kişilerden kimisi yol üzerinde pansiyonlarda konaklamakta veya kendi çadırlarında kalmaktadır. Yemeklerini yol üstündeki gözlemecilerde yiyenler de var bizim gibi sırt çantasında taşıdığı şeyleri yiyenlerde.
Bu konular tamamen sizin yürüyüş şekli ve amacınıza göre değişmekte. Bizim tercihimiz doğada pek insanın olmadığı yerlerde kendi çadırımızda kalıp, sırt çantamızda taşıdığımız yemek ve kahvaltıya da, hoşumuza giden bir manzarada oturup yemek üzerineydi. Bu tür farklılıkların kendine göre avantaj ve dezavantajları bulunmakta
Bir pansiyonda konaklayıp, yemeği hazır olan bir yerde yemek size yük olarak büyük bir rahatlık sağlar. Bunun yanında yanınızda çadır ve yemek olmadığından gözünüze kestirdiğiniz güzel bir manzarada yemeğinizi yiyemez ve kalamazsınız da.
Likya Yolu Sırt Çantası Nasıl Hazırlanır?
Likya yolunu ister günübirlik yürüyün ister tamamını bitirecek şekilde, yanınızda taşımanız gereken bazı şeyler vardır. Bunlar mevsime göre değişiklik gösterebilir.
Öncelikle her yürüyüşçünün kullanması gereken, bir yürüyüş ayakkabısı, baton, günlük veya kamp ekipmanını taşıyacağı bir sırt çantasına ihtiyacı vardır.
Yemeğinizi pansiyonda veya gözlemeci de yiyecek olsanız bile, gün içinde yürüyüşte sarf ettiğiniz enerjiyi yerine koymak için yanınızda atıştırmalık bir şeyler olması önemlidir. Bunun yanında mevsimin sıcaklığına göre 1.5-3 lt arasında su taşımanız gerekebilir. Yol üzerinde karşılaşacağınız herhangi bir sıkıntıya karşı, yanınızda ufak bir ilk yardım çantası bulundurmayı da ihmal etmeyin. Yaz aylarında şapka ve güneş kremi de olmazsa olmazlardan.
Bunun yanında tam kamp yüklü bir yürüyüş için ihtiyaç duyduğunuz şeyleri, Likya yolu sırt çantam videomda detaylıca anlattım. Kamp ve yemek yüküyle ilerlemek istiyorsanız, videoyu izleyerek fikir sahibi olabilirsiniz.
Kamp, elektornik ve çekim ekipmanlarım, kamplarda ve yürüyüşlerde kullandığım yiyeceklere de aşağıdaki linklerden ulaşabilirsiniz.
Likya Yolu Üzerinde Nerelerde Yemek Yenir?
Likya yolu üzerinde etaplara göre değişiklik göstermesine rağmen neredeyse her gün bir gözlemeci bulabilirsiniz. Eğer yemeğinizi sırt çantanızda taşımayıp yol üzerinde bir yerlerde yemeyi planlıyorsanız. Gittiğiniz yer ve rotada bunu araştırmalısınız. Çünkü bu mevsime ve rotalara göre değişiklik göstermektedir. Yürüyüş mevsimlerinde açık olan bir yer, sezon dışında hizmet vermeyebilir.
Biz yemek planımızı 3 günde bir tazeleyecek şekilde sırt çantamızda taşıyarak hallettik. Böyle uzun bir yürüyüşte, sarf ettiğiniz enerjinin, kalorinin yerine konması oldukça önemlidir. Sadece birkaç gün yürüyorsanız çok sıkıntı yaşamayabilirsiniz, fakat daha uzun yürüyüşlerde kaybettiğiniz minerallerin yanında vitamin takviyesi de yapmazsanız yolda ciddi sıkıntılar yaşayabilirsiniz. Benim kamp ve uzun yürüyüşlerde tükettiğim besinlere buradan bakabilirsiniz.
Likya Yolunda Bakkal, Market Bulabilir miyim?
Likya yolunda bakkal, market her yerleşim yerinde olmasa da 2-3 günde bir karşılaşıp, ihtiyacınızı giderebileceğiniz yerler mevcut. Buralarda A101, Migros gibi beklentileriniz olmasın. Fakat ihtiyacınızı karşılayabileceğiniz, makarna, ton balığı, zeytin, peynir gibi ihtiyaçlara cevap bulabilirsiniz. Bazı yerleşim yerlerinde daha büyük marketler bulmanız da mümkün. Likya yolu video serimde gittiğimiz yerlerdeki bu tür olanaklara da yer verdim. Daha detaylı bilgi için bu videolara göz atabilirsiniz.
Likya Yolu Su Kaynakları
Likya yolunda su kaynaklarını Likya yolu haritası kısmında paylaştığım haritadan görüntüleyebilirsiniz. Bu su kaynakları mevsime göre ilkbaharda akıyor olabilirken, sonbaharda kurumuş olabilir. Bu yüzden ilkbaharda en az 1.5 lt sonbaharda da 2.5-3 lt civarı yanınızda su bulundurmayı ihmal etmeyin. Harita üstündeki su kaynaklarına bazı yürüyüşçüler yorum yapıyor. Maps.me üzerinde su kaynağına tıklayarak eğer yapıldıysa yorumları görebilirsiniz.
Likya yolu bir çok su sarnıcına da ev sahipliği yapıyor. Yol üstünde bolca göreceğiniz bu su sarnıçlarından su içmek, bir çoğunda tehlikeli olabilir. Temiz olmayan bu kaynaklar daha çok çobanların hayvanları tarafından kullanılıyor. Zor durumda kalmanız durumunda, temizliğine güvendiğiniz sarnıçtaki suyu kullanabilirsiniz. Bunun için yanınızda arıtıcı tablet veya su filtresi bulunursa riski daha aza indirmiş olursunuz.
Bazı nokta ve köylerde ise, ayran, soda ve su satan kişilere denk gelebilirsiniz. Medeniyete uzaklığına göre fiyatlar değişkenlik göstermekte. O yüzden almadan fiyat sorarsanız bir şaşkınlığa maruz kalmazsınız. 🙂
Likya Yolu İçin Gereksiz Malzemeler
Likya yoluna çıkan bir çok kişinin yaşadığı bir sorunda yanına ne alıp ne almayacağını bilmemek oluyor. Bu tamamen yukarıda da bahsettiğim gibi yürüyüşü nasıl yapacağınızla doğrudan ilişkili.
Elzem malzemeleri yanınıza aldıktan sonra (Yürüyüş ayakkabısı, sırt çantası, baton, ilk yardım çantası, su, atıştırmalık) gerisi sizin faaliyeti nasıl yapacağınıza bakıyor. Eğer pansiyonda konaklayacaksanız çadıra ihtiyacınız yok. Bu kararları gitmeden vermeniz en sağlıklısı olacaktır. Çadırda kalmayacaksanız taşımanıza gerek yok. Yine yemeği kendiniz yapmayacaksanız boşuna kamp mutfak malzemeleri taşımanıza da gerek yok.
Bunun yanında şöyle olur mu böyle olur mu diye yanına çokça malzeme alanlarda bulunmakta. Her ihtimali düşünmek yerine sadece zaruri olanları yanınıza almanızda fayda var. Balta, testere vb. şeylere ihtiyacınız yok. Bazı malzemeler geçeceğiniz patikayla ilişkilidir. Suyu ne kadar alacağınız, denize girecekseniz, deniz şortu, havlu, terlik, sineğin olduğu bol bir yere gidecekseniz sinek ilacı gibi.
Likya Yolunda Nerede Kalınır?
Bu konuda seçenekler belli, pansiyon, camping veya arazide kamp. Konfor arayışı, güvenlik gibi kriterlere göre dilediğiniz şekilde konaklamanızı gerçekleştirebilirsiniz. Biz sadece Kaş’ta pansiyonda kaldık onun dışında hep arazide kendi çadırımızda ücretsiz bir şekilde konakladık.
Likya Yolu Güvenli mi? Tek Çıksam Sorun Yaşar mıyım?
Bu konuda kimse güvence veremez fakat şunu rahatlıkla söyleyebilirim ki. Biz 8-9 gün köy, kasaba, şehir bir çok yerleşim yeri ve yerleşim yeri olmayan yerlerden geçtik. Hiçbir sorun yaşamadık. Bu konuda kötü bir tecrübe yaşayan birilerine de denk gelmedik. Yol üstünde canımızı en çok sıkan durum bazı köylülerin tutum ve davranışları oldu.
Yola tek çıkan bir çok kişiyle denk geldik. Bazıları yolda edindiği arkadaşlarla yola devam etti bazıları tek. Yol, rota üzerinde illa ki gün içinde birileriyle karşılaşıyorsunuz. Yalnız çıksanız da yalnız kalmamak sizin elinizde biraz 🙂 Yalnız kalmak hoşunuza gidiyorsa, biraz daha dikkatli şekilde yürüdükten sonra hiçbir sorun yaşamazsınız.
Aklınızdaki tüm sorulara rağmen, Likya yolu sizin tek bir kararınızı bekliyor. Yol yıllardır aynı, ama yürüyenlerin hikayeleri hep farklı olmaya devam ediyor. Siz de daha fazla geç olmadan kararınızı alın, gerekli hazırlıklarınızı ve planınızı yapıp, hayalinizi gerçekleştirmek için yola düşün.
Yazı da unuttuğum veya değinmediğim şeyler muhakkak vardır. Merak ettiklerinizi veya tecrübelerinizi yorumlar kısmında paylaşmaktan çekinmeyin. Sorularınız için instagram adresimden de ulaşabilirsiniz.
Keyifili yürüyüşler.
Sevgiler.